De eerste deelvraag die we ons moeten stellen bij een dergelijke vraag, is: wat is een hyperlink. Een hyperlink is een computer- en internetterm die duidt op een verwijzing (referentie) in een hypertekst (bijvoorbeeld een website) die door de gebruiker gevolgd kan worden. Het volgen van een hyperlink (bijvoorbeeld door erop te klikken) roept een andere plek in de hypertekst op, meestal een andere pagina van een andere website. Hiervan moet wel worden onderscheiden het dieplinken; dat is het maken van hyperlinks naar andere pagina’s dan de hoofdpagina, maar men blijft daarbij op de website zelf. Alleen bij het volgen van een hyperlink komt men terecht op een andere website.
Een tweede deelvraag is: waarom zou het hyperlinken een inbreuk kunnen vormen op het auteursrecht. In het auteursrecht krijgt de maker van een werk van letterkunde, wetenschap en kunst het exclusieve recht om zijn werk te exploiteren. Dit houdt in dat hij mag bepalen waar en wanneer hij zijn werk openbaar maakt, of hij het wil verveelvoudigen en hoe vaak. Als iemand een hyperlink op zijn website plaatst naar een auteursrechtelijk beschermd werk, kan het zijn dat hij een inbreuk pleegt op het auteursrecht van de maker. Een voorbeeld hiervan is een krantenartikel. Als ik in dit artikel een hyperlink naar een artikel uit een krant als de NRC plaats, zou ik inbreuk kunnen maken op het exclusieve recht van de schrijver van dat artikel om zelf te bepalen hoe en waar zijn artikel geëxploiteerd wordt.
Rechters uit Zweden kregen een soortgelijke vraag voorgelegd in 2012. Omdat zij hier geen antwoord op wisten, hebben ze gebruik gemaakt van de mogelijkheid om aan het Europese Hof van Justitie uitleg te vragen over de interpretatie van de Europese richtlijn die de voorwaarden bepaalt waaraan de auteursrechtwetgeving van lidstaten van de Europese Unie moet voldoen. Het Europese Hof heeft hier op 13 februari 2014 op gereageerd door uit te leggen hoe bepaalde Europese rechterlijke regels geïnterpreteerd moesten worden.
De vraag die de rechters van het Europese Hof moeten beantwoorden, is wanneer er sprake is van mededeling van een auteursrechtelijk beschermd werk aan een nieuw publiek. Als hiervan sprake is, moet de houder van het auteursrecht toestemming verlenen om deze mededeling te doen. De rechters oordeelden dat als het gaat om een auteursrechtelijk beschermd werk dat vrij toegankelijk is, er wel sprake is van een mededeling van een auteursrechtelijk beschermd werk doch niet aan een nieuw publiek. In dat geval hoeft degene die de link plaatst geen toestemming te vragen aan de houder van het auteursrecht. Pas indien het werk oorspronkelijk op een website staat die alleen voor abonnees toegankelijk is, of het oorspronkelijke werk reeds van de website is verwijderd, is sprake van een mededeling aan een nieuw publiek.
Daarnaast moesten de rechters ook de vraag beantwoorden of een lidstaat ervoor mag kiezen om aan de houder van het auteursrecht meer rechten op dit gebied toe te wijzen. De vraag is met andere woorden, of een lidstaat zelf mag bepalen dat het hyperlinken naar een auteursrechtelijk beschermd werk, dat vrij toegankelijk is, wel onder het begrip mededeling aan een nieuw publiek valt. Hierover was het Hof hel duidelijk: dit mag niet. Een lidstaat moet in zijn wetgeving aansluiten bij de interpretatie van de richtlijn en mag de houder van een auteursrechtelijk beschermd werk niet meer rechten geven.
Het op een website zetten van een hyperlink naar een link van bijvoorbeeld YouTube of een bepaalde krant, is dus geen inbreuk op het auteursrecht. De organisatie die de belangen van muzikanten behartigt (Buma/Stemra) is na dit arrest meteen gestopt met het heffen van een vergoeding voor hyperlinks en embeddedlinks. Embeddedlinks zijn links waarbij je het werk op de website bekijkt waarop de link staat en niet op de oorspronkelijke website zoals bij hyperlinks.
Lees ook de andere artikelen van mr. Sophia Sipkens.